Lubelskie Forum Akwarystyczno-Terrarystyczne

krzysiek

Zuważyłem, że wielu ludzi ma problemy z roślinami, z nawożeniem. Aby prawidłowo zindentyfikować przyczynę i zastosowć odpowiedni nawóż trzeba znać funkcję oraz objawy niedoboru i nadmiaru mikro- i makroelementów występujących na roślinach wodnych. Niejako, że zajmuje się tym zawodowo [studjuje ogrodnictwo] postanowiłem przygotować ten temat dla kolegów z Forum.

Prosze Moda o zamknęcie tematu i jego przyklejenie

Funkcja oraz objawy niedoboru lub nadmiaru makro i mikroelementów
Wzrost roślin jest najbardziej widocznym przejawem życia.

W przypadku deficytu któregoś makro- lub mikroelementu charakterystyczne objawy na roślinach pojawiają się wcześniej na liściach młodych lub na wyrośniętych i starzejących się, zależnie od ruchliwości danego pierwiastka, czyli możliwości jego reutylizacji. Nie które pierwiastki, jak żelazo, miedź czyj mangan, raz wbudowane w jakąś cząsteczkę! pełnią swą funkcję w takiej postaci przez stosunkowo długi czas. W takich przypadkach na ich deficyt narażone są liście młode, gdyż pierwiastki nie są reutylizowane. Jeśli pierwiastek jest łatwo reutylizowany - przenoszony z liści starych do młodych (np. N, P, K), to objawy braku pojawiają się na liściach starych.

MAKRO ELEMENTY

AZOT [N]
Składnik: aminokwasów, amidów, białek, kwasów nukleinowych, nukleotydów, koenzymów, chlorofilu, fitochromów, cytokinin, szlaków przekazywania sygnałów między organami. Pełni funkcje budulcową w roślinie, jest najważniejszym elementem procesów przemiany materii. Pobierany w formie N03-, NH4+, mocznik. Wartość tolerowana przez ryby 12.0mg/L .
Łatwa reutylizacja
Niedobory; rozwój może być spowolniony lub całkowicie zahamowany. Liście wyrastają małe i skarłowaciałe. Górne liście jasno zielone, dolne żółte. Starsze liście żółkną, marszczą się i obumierają. Rozmiar chlorozy[ żółknięcie części zielonych rośliny] może być zróżnicowany i obejmować brzegowe partie liści jak i jego całą powierzchnie. Rośliny szybko reagują na dostarczenie azotu [np.N03] z zewnątrz, objawy mogą być mylone z brakiem potasu [K], ale w przypadku niedoboru K nie występuje karłowacenie roślin.
Nadmiar jest szkodliwy dla ryb, w przypadku roślin nadmierny wzrost wegetatywny i zakwity glonów.
FOSFOR [P]
Składnik: kwasów nukleinowych, nukleotydów, koenzymów, fosfolipidów, P-inozytoli; kluczowa rola w reakcji przenoszenia i akumulacji energii oraz fosforylacji. Występuje jako Pi i PPi (forma mineralna). Pobierany jako H2P04-, HP04 -2
Łatwa reutylizacja
Niedobory; Zahamowanie wzrostu, szczególnie pędu; w początkowych etapach - stymulacja wzrostu korzeni; liście ciemnozielone, często od dolnej strony fioletowopurpurowe.
Nadmiar stymulują rozwój glonów (w ochronie wód powierzchniowych jednym z ważniejszych zadań jest ograniczenie dopływu polifosforanów, które są składnikiem środków piorących, a w środowisku wodnym łatwo ulegają rozkładowi do fosforanów, które powodują zakwity wody - masowy rozwój glonów lub sinic). Na inwazję glonów szczególnie narażone są akwaria pozbawione roślin wyższych lub o małej obsadzie roślin i niekorzystnych warunkach (np. świetlnych) ograniczających ich wzrost. Wynika to z faktu obecności w wodzie fosforanów, których albo w ogóle nie ma kto wykorzystać za wyjątkiem glonów, albo jest ich za dużo w stosunku do możliwości roślin wyższych i ich nadmiar jest wykorzystywany przez glony.
POTAS [K]
Występuje w postaci jonowej, aktywator ponad 50 enzymów. Uczestniczy w osmoregulacji i równowadze jonowej. Uczestniczy w procesie fotosyntezy. Bierze udział w tworzeniu węglowodorów, jego brak hamuje produkcję związków węglowych służących do budowy białek, a tym samym jest konieczny do przyrostu biomasy.
Łatwa reutylizacja
Niedobór, Plamy chlorotyczne i nekrotyczne (od wierzchołka i brzegów blaszki) na liściach starszych (dolnych), wiotka łodyga. Zahamowany wzrost.
Nadmiar ---------------
WAPŃ [Ca]
Kreator enzymów np. fosfolipazy, amylazy, ATPazy, stabilizator kilku receptorów. Składnik pektyn i ściany komórkowej. Tworzy kompleksy z różnymi białkami. Stabilizator błon komórkowych. Wtórny przekaźnik informacji w regulacji metabolizmu (z kalmoduliną). Pobierany jako Ca+2 lub jako chelaty. Słaba reutylizacja.
Niedobór może wystąpić w wypadku stosowania wody z filtra RO, natomiast w wodzie kranowej rzadko występują objawy niedoboru tego pierwiastka. Drastyczne zahamowanie wzrostu, zamieranie wierzchołków pędu, śluzowacenie korzeni, nietypowe chlorozy. Deformacja liści i zasychanie ich wierzchołków.
Nadmiar wzrost twardości i pH wody
MAGNEZ [Mg]
Składnik chlorofilu, aktywator (niespecyficzny) wielu enzymów, głównie uczestniczących w przenoszeniu reszt fosforanowych. Tworzenie mostków między białkami i ATP. Łatwa reutylizacja. Ponierany jako Mg+2
Niedobór; Chlorozy przechodzące w nekrozy (na liściach dolnych pięter plamy między żyłkami) w skrajnych przypadkach nekroza brzegów liści. Hamowanie wzrostu, szczególnie korzeni. Pobierany jako Mg+2.
Nadmiar możliwy wzrost twardości wody.
SIARKA [S]
Składnik: cystyny, cysteiny, metioniny białek, sulfolipidów, różnych koenzymów (np. CoA), glutationu, fitochela-tyn, kwasu liponowego; występuje w związkach smakowych i zapachowych chrzanu, cebuli i czosnku, olejkach gorczycznych. Pobierana jako S04 -2
Niedobór występuje bardzo rzadko w uprawach akwariowych ze względu na stosowanie nawozów chelatowych zawireających jon S04. Chloroza całych liści, żyłki czerwonawe. Objawy zbliżone do braku azotu. Słaba reutylizacja
Nadmiar szkodliwy dla ryb i roślin przy wartościach od 100 do 200ppm. Zahamowanie wzrostu, mniejszy rozmiar liści. Chloroza międzyżyłkowa i brązowienie brzegów liści z czasem przesuwające się w kierunku środka blaszki.

MIKROELEMENTY

ŻELAZO [Fe]
Składnik: cytochromów, ferredoksyny, dysmutazy ponadtlenkowej (SOD), katalazy, peroksydazy, reduktazy azotanowej. Około 80% Fe - w chloroplastach. Stymulator syntezy chlorofilu. Pobieranie tego jonu przez roślinę może być zahamowane w wodzie o odczynie zasadowym, gdy jest dużo wapnia żelazo przechodzi w formę niedostępną dla roślin. Pobierany jako Fe+2, Fe+3 i jako chelaty. Forma Fe+2 oraz chelaty są najlepiej przyswajane. W warunkach tlenowych żelazo trójwartościowe (Fe3+) jest nierozpuszczalne w wodzie wytrąca się w postaci rudego osadu,
Nedobór; żółknięcie młodych liści typowa chloroza, spadają przyrosty gdyz spada silnie pobieranie C02. Podczas deficytu żelaza obserwuje się niekiedy objawy toksyczności manganu, natomiast deficyt Mn występuje, gdy jest dużo Fe w podłożu. Stąd wynika konieczność utrzymania odpowiedniej równowagi między tymi dwoma pierwiastkami. W starej literaturze prezentowano pogląd, że optymalny stosunek Fe/Mn w roślinach wynosi 1,5-2. Wartość tego stosunku u różnych gatunków roślin mieści się jednak w znacznie szerszych granicach, co wydaje się ich cechą taksonomiczną. Różne rośliny z różnych rodzajów mogą różnie reagować.
Nadmiar działa antagonistycznie w stosunku do manganu [Mn] i cynku [Zn], inne źródło podaje że jest mało możliwy.
MANGAN [Mn]
Aktywator dekarboksylaz, dehydro-genaz, występuje w kompleksie PSIl-białko, w dysmutazie ponadtlenkowej (SOD), kwaśnej fosfatazie. Uczestniczy w reakcjach wydzielania O2 w fotosyntezie. Pobierane jako Mn+2, Mn+3, chelaty.
Niedobór; Mozaikowa chloroza, nekroza międzyżyłkowa (brunatne plamy). Niekiedy smugowate plamy. Zahamowanie wzrostu. Opadanie liści. Mała reutylizacja
Nadmiar; działa antagonistycznie w stosunku do żelaza [Fe] i cynku [Zn], w stosunku do żelaza wolniej i w wyższych stężeniach niż żelazo działa na mangan. Nierównomierna dystrybucja chlorofilu powodująca chlorozę oraz nekrozę. Zahamowanie wzrostu korzeni. W niektórych przypadkach mogą pojawiać się brązowe plamki otoczone charakterystyczną żółtą obwódką. Niedobór może powodować tzw. Wypadanie stożków wzrostu.
BOR [B]
Uczestniczy w tworzeniu struktur ścian komórkowych i w procesie wzrostu (podziały komórkowe i in.). Pośrednio uczestniczy w metabolizmie (może i w transporcie) cukrowców. Pobierany jako H2B03, B03 –3, B407 -2
Niedobór Nekroza wierzchołków wzrostu pędu i korzeni. Obumarcie głównego stożka wzrostu może powodować intensywny rozwój wielu pędów bocznych, które również mogą szybko ginąć.
Liście kruche, zdeformowane zwłaszcza młode. Rośliny np. pędowe mogą przyjmować forme rozety.
Nadmiar może powodować chlorozę brzegową stopiowo przesuwającą się do środka blaszki liściowej następnie zmieniającą się w nekrozę. Mogą pojawić się nekrotyczne plamy koloru brązowego. Objawy dotyczą środkowych i dolnych liści.
MIEDZ [Cu]
Składnik: plastocyjaniny, oksydazy cytochromowej i askorbinianowej, tyrozynazy. Występuje w SOD (z Zn) i reduktazie azotynowej. W komórce głównie w chloroplastach. Pobierana jako Cu+2, Cu+3, chelty.
Niedobór mało prawdopodobny, Nekrotyczne plamy, niebieskozielona barwa liści..
Według innego źródła młode liście są zniekształcone oraz wykazują lekką chlorozę międzyżyłkową. Zaburzenia w formowaniu organów generatywnych, czasami możliwa jest deformacja szczytowej części rośliny [ u roślin pędowych w wierzchołkowej części tworzy się rozeta liści]
Nadmiar szkodliwy dla ryb i krewetek [bezpieczna wartość 0.2ppm] występuje zahamowanie wzrostu, chloroza blaszki liściowej z czasem przechodząca w nekrozę. Może występować lekkie niebieskawe zabarwienie liści. Objawy nadmiaru pojawiają się głównie w środkowym i dolnym piętrze rośliny.
CYNK [Zn]
Składnik: dehydrogenazy alkoholowej, anhydrazy węglanowej, SOD (z Cu), polimerazy RNA, palców cynkowych. Aktywator enzymów metabolizmu cukrowców i białek. Regulacjia ekspresji genów. Stabilizacja struktur białkowych. Pobierany jako Zn +2, chelaty
Niedobór Zahamowanie wydłużania międzywęźli, redukcja powierzchni blaszek liściowych. Przebarwienia jasnozielone liści starszych. Dezintegracja rybosomowego RNA.
Objawy w zależności od gatunku mogą pojawiać się na młodych, środkowych bądź starszych liściach. Może pojawić się redukcja wzrostu objawiająca się tworzeniem rozety liści na szczycie rośliny.Występuje chliroza [od jasnozielonej przez żółtą aż do białej] przechodząca stopniowo w nekrozę w skrajnych wypadkach mogą opadać liście.
Najczęściej podawanym skutkiem nadmiaru cynku jest niedobór żelaza. Nadmiar cynku może powodować niedobory miedzi. Może wystąpić chloroza środkowych i dolnych liści oraz zachamowanie wzrostu.
CHLOR [Cl]
Konieczny w reakcjach uwalniania tlenu, (w chloroplastach) podczas rozkładu wody w procesie fotosyntezy. Pobierany jako Cl-
Niedobór;chloroza i nekroza liści, redukcja wzrostu liści, w warunkach naturalnych nie występuje podobnie jak w warunkach akwariowych. Tylko w niektórych przypadkach uprawach ogrodniczych.
Nadmiar powoduje spowolnienie wzrostu. Brązowienie końcówek lub brzegów liści oraz zmniejszenie rozmiarów blaszki liściowej. Pochodzi z wody kranowej, jest szkodliwy dla ryb zwłaszcza narybku. W Lublinie woda jest ozonowana.
MOLIBDEN [Mo]
Składnik nitrogenazy (z Fe)reduktazy azotanowej (z Fe) jest niezbędny do przyswojenia azotów postaci azotanów. Jest pobierany w niewielkich ilościach więc jego niedobór jest mało prawdopodobny. Rośliny bez szkody znoszą również wysoki poziom molibdenu. Pobierany jako Mo04 -2
Niedobór mało prawdopodobny; Redukcja rozwoju blaszki liściowej. Chloroza liści młodych. Deformacja pędu
NadmiarBardzo mało prawdopodobny. Żółknięcie lub brązowienie krawędzi bądź całych liści.
NIKIEL [Ni]
Składnik ureazy i hydrogenaz jest niezbędny do przyswojenia azotu w postaci mocznika, wpływa również na pobieranie żelaza. Objawy jego niedoboru są jak dotąd nieznane, nigdy nie udało się ich zaobserwować u roślin uprawnych. Według innego źródła wystepuje nekroza wierzchołków liści. Akumulacja mocznika pobierany jako Ni+2
KOBALT [Co] obecność jego wymagana jest jedynie przez rośliny motylkowe a konkretniej przez ich symbiotyczne bakterie wiążące azot atmosferyczny. Co do roli jaka odgrywa u roślinach wodnych nie ma jednoznacznych dowodów.

Żródła:
1. http://www.hydroponicsonline.com/lessons/Nutrient-Requirements/lesson5-2nutrient-requirements.htm
2. [link widoczny dla zalogowanych]
3. Kopcewicz J. Lewak S. 2002 Fizjologia roślin. PWN
4. Piskorski Z. 1994 Fizjologia roślin dla wydziałów ogrodniczych cz.I PWN
5. Piskorski Z. 1994 Fizjologia roślin dla wydziałów ogrodniczych cz.II PWN

Przyklejam...dobra robota Wink

- Michał1

Dzięki liskowi mamy ładny obrazkowy schemat